اولین قطعنامه در فصل مدارا

خطای محاسباتی دولت در مواجهه با آژانس و کشورهای غربی
🔹پنجشنبه گذشته شورای حکام آژانس قطعنامه‌ای علیه برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران صادر کرد.
قطعنامه به پیشنهاد سه کشور اروپایی انگلیس فرانسه آلمان و آمریکا تصویب شد. کشورهای چین و روسیه به این قطعنامه رای منفی دادند. اما از آنجا که شورای حکام بر اساس رای اکثریت قطعنامه صادر می‌کند و ترکیب به گونه‌ای از ابتدا معماری شده است که همیشه اکثریت آرا با کشورهای غربی است. (حدود ۱۹ تا ۲۰) مخالفت این دو کشور مانع صدور قطعنامه نشد.
🔸این قطعنامه پس از تلاش دولت چهاردهم برای تعامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی صورت گرفت. این قطعنامه در حالی صادر شد که دولت آقای پزشکیان در چند روز گذشته با ارائه امتیازهایی به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امیدوار بود مانع صدور قطعنامه شود. توقف غنی‌سازی ۶۰ درصد و پذیرش جایگزین بازرسان اخراج شده آژانس و اجازه بازدید به دبیرکل آژانس از مراکز فوردو و نطنز و کارگاه‌های تولید و مونتاژ سانتریفیوژ از جمله این امتیازات بود. البته این کار مورد اعتراض نمایندگان مجلس شورای اسلامی قرار گرفت چرا که مخالف قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها بود.
🔻 دو نکته قابل طرح در این موضوع وجود دارد: 
🔹یک. این اتفاق فرصتی برای واقعی شدن دیدگاه سیاستمداران و نخبگان داخلی خصوصا دولتمردان چهاردهم و حامیان آن درباره تحولات سیاست خارجی و بین‌المللی است. واقعیت مهم این است که  سیاست‌ها در صحنه بین‌الملل با تغییر افراد تغییر نمی‌کند و این تصور که با استقرار دولت آقای پزشکیان و ادعای تعامل و دیپلماسی و مدارا با دشمن، روندها و سیاست‌های دیگران علیه ایران تغییر بنیادین خواهد کرد، تصور خامی است و این قطعنامه نشان داد که روندها به این راحتی تغییر نمی‌کند ،خصوصاً در ایامی که تحولات جدی در صحنه بین‌الملل در حال رقم خوردن و فضا به شدت در حال قطبیزه شدن است. 
🔸نکته دوم برمی‌گردد به برنامه سه کشور اروپایی علیه جمهوری اسلامی ایران درباره استفاده از مکانیزم ماشه و جلوگیری از پایان یافتن قطعنامه ۲۲۳۱ در مهر سال آینده.  کشورهای اروپایی مکانیزم ماشه (اسنپ بک)‌ را از سال ۹۸ فعال کردند اما تا انتها ادامه نداده‌اند تا به عنوان یک ابزار فشار علیه ایران برای کسب امتیازهای بیشتر استفاده کنند. همچنین چارچوبی بهتر از برجام برای تعامل و مهار ایران نداشته‌اند. الان نیز در تلاش هستند که با تهدید استفاده از ماشه توافق جدیدی بر ایران تحمیل کنند. این قطعنامه در راستای معتبر کردن تهدیدات شورهای اروپایی تلقی می‌شود.
📌مکانیزم ماشه یک مکانیزم به شدت نابرابر و یک طرفه علیه ایران بود که متاسفانه در طول مذاکرات برجام به عنوان سازوکار حل اختلاف در داخل برجام مورد پذیرش آقای ظریف (وزیر وقت خارجه) و آقای عراقچی (مذاکره کننده ارشد برجام) قرار گرفت. و آثار و عواقب آن تا امروز گریبان‌گیر ماست. 
🔻در جمع‌بندی باید تاکید داشت که واقعیت صحنه بین الملل حکایت از آن دارد که با آرزوها و کلمات صرفاً زیبا از جمله مدارا با دشمن و یا تنش زدایی نمی‌توان منافع ملی را تامین کرد. کشورهای غربی با محوریت آمریکا به دنبال افزایش فشار بر ایران هستند، تا با یک توافق جدید محدودیت‌های بیشتری بر ایران نسبت به برجام تحمیل کنند. صدور این قطعنامه نشان داد  دولت چهاردهم باید سریعتر سیاست خارجی خود را تغییر داده و تصوراتی مانند قدرت بازدارندگی توییت دیپلمات‌ها کنار گذاشته و واقع‌نگری را جایگزین نگاه‌های رمانتیک نماید. 
✍️مسعود براتی
سرمقاله امروز روزنامه عصر ایرانیان

ترامپ ادامه بایدن در تحریم‌ها

 

🔻انتخابات آمریکا با پیروزی دونالد ترامپ به پایان رسید و این سوال در ذهن ایرانی‌ها جدی‌تر شد که حضور ترامپ چه اثری بر وضعیت زندگی آنها دارد؟ مردم ایران خاطره خوبی از دوره قبلی ریاست جمهوری ترامپ ندارند. ترامپ با خروج از توافق هسته‌ای و اعمال سیاست فشار حداکثری که دربرگیرنده افزایش تحریم‌ها بود، فشار اقتصادی زیادی بر ایران وارد کرد و زندگی مردم را تحت تاثیر قرار داد. 
برای پاسخ به سوال فوق باید به سوال اصلی پیرامون وضعیت تحریم در دوره جدید ترامپ پاسخ دهیم. درست است که در خاطرات مردم ایران، ترامپ کسی است که تحریم‌ها را به صورت حداکثری اعمال کرد و شرایط اقتصادی سخت‌تری در ایران رقم خورد، اما بررسی مولفه‌های موثر نشان می‌دهد که در دوره جدید وضعیت متفاوتی شاهد خواهیم بود.
🔸ترامپ برای اعمال فشار بر ایران نیازمند ابزار اعمال فشار است و در صورتی که چنین ابزاری در اختیار ترامپ نباشد نمی‌تواند سیاست فشار حداکثری خود را تکرار کند. لذا بررسی ابزار تحریم و وضعیت فعلی آن می‌تواند پاسخ مدنظر ما را مشخص کند. 
ابزار تحریم به عنوان اصلی‌ترین ابزار سیاست خارجی آمریکا در برابر ایران در تقریبا دو دهه گذشته، در سال ۱۳۹۸ به اوج خود رسید. ترامپ به صورت دیوانه وار و فراتر از ظرفیت این ابزار به استفاده از تحریم روی آورد. تا جایی که وزیر به خزانه‌داری او، استیون منوچین، گفت که سقف تحریم‌ها علیه ایران پر شده است. و بعد از ترامپ نیز بایدن همین میزان از تحریم را حفظ کرد و حتی توسعه نیز داد. اما به دلیل تغییر رفتار دولت ایران و فعالان اقتصادی ایرانی و انطباق با شرایط تحریمی که منجر به توسعه زیرساخت‌های جدید شد، میزان اثرگذاری تحریم‌ها بر اقتصاد ایران دچار روند کاهشی گردید. 
افزایش فروش نفت، افزایش تجارت خارجی، افزایش سطح تجارت با کشورهای همسو و همسایه، عضویت در پیمان‌هایی مانند گروه بریکس و سازمان شانگهای از جمله شاخص‌هایی است که کم اثر شدن تحریم‌های آمریکا علیه ایران را نشان می‌دهد. در دولت شهید رئیسی که با فرض ماندگاری تحریم‌ها به برنامه‌ریزی مبادرت کرده بودند این نوع فعالیت‌ها با شدت خوبی توسعه پیدا کرد. این اقدامات سبب شد تا میزان اثرگذاری ابزار تحریم بر اقتصاد ایران کاهش یابد. 
🔹در حال حاضر ترامپ مانند سال ۱۳۹۸ یک ابزار موثر و برنده در اختیار ندارد. البته خود ترامپ هم در ایام انتخابات به این واقعیت اشاره کرد که تحریم‌های آمریکا آن کارآمدی مد نظر را ندارد. ریچارد نفیو که به عنوان معمار تحریم‌های ایران شناخته می‌شود نیز در مقاله همین واقعیت را مورد تاکید قرار داد. لذا از منظر تحریم‌ها دوره ترامپ تفاوتی با دوره بایدن ندارد. اما اگر ایران با جدیت مسیر دولت سیزدهم را ادامه داده و حتی توسعه دهد حتماً اثرات تحریم کمتر نیز خواهد شد. 
باید توجه داشت که این مهم نیازمند برنامه است.
حضور ترامپ در کاخ سفید شاید بتواند در کوتاه مدت اثراتی روانی بر بازار اقتصادی ایران داشته باشد اما نمی‌تواند به صورت واقعی محدودیت‌های جدیدی علیه ایران ایجاد کند. لذا تصمیم گیران ایرانی باید متوجه این واقعیت بوده و با تدابیر موثر نسبت به مدیریت فضای روانی در اقتصاد ایران اقدام نمایند.
یک واقعیت دیگر که باید مورد توجه قرار بگیرد اثرات حضور ترامپ بر رقابت‌های ژئوپلیتیک جهان است. احتمالاً ترامپ تمایل داشته باشد تا شدت فشار بیشتری بر چین اعمال کند. می‌توان انتظار داشت این اقدامات فضاهای فرصتی برای همکاری بیشتر ایران و چین ایجاد کند. 
🔹در نهایت می‌توان ترامپ را ادامه بایدن در حوزه تحریم‌ها دانست همانگونه که بایدن ادامه ترامپ در این حوزه بود و تحول بنیادین که منجر به افزایش اثرگذاری تحریم‌ها علیه ایران شود، وجود نخواهد داشت.
✍ مسعود براتی

«تله تنش»؛ فریب آمریکایی

این روزها عبارت «تله تنش» زیاد شنیده می‌شود. از این عبارت چنین استفاده‌ای می‌شود که ایران در پاسخ به جنایات رژیم صهیونیستی و به طور خاص ترور شهید هنیه در تهران، باید خویشتن‌داری کند و با این کار وارد تله تنش که از سوی صهیونیست‌ها طراحی شده نشود. به عبارت دیگر تله تنش برای ایران طراحی شده است تا ایران نتواند از فضای دیپلماسی برای تعامل با سایر بازیگران بین‌الملل و خصوصاً کشورهای آمریکا و اروپایی استفاده کند. این موضوع زمانی اهمیت بیشتر پیدا می‌کند که دولت آقای پزشکیان که به دنبال مذاکره و توافق با کشورهای غربی است، روی کار آمده است.
اینکه چه نقدهایی به این گزاره وارد است موضوعی است که صحبت درباره آن ضروری است. اجمالا اینکه اگر یک بازیگر مانند جمهوری اسلامی ایران که در میانه یک نبرد سرنوشت ساز در منطقه غرب آسیا قرار دارد، نسبت به تصویری که از خود در ذهن دشمنان و هم‌پیمانان می‌سازد توجه کافی نداشته باشد، می‌تواند منجر به تحمیل هزینه‌های بسیار گزاف برای منافع ملی شود. 
تله تنش اگر منجر به تصویرسازی از ایران به عنوان یک بازیگر ترسو و نگران از قدرت دشمن شود، حتماً زمینه را برای افزایش سرعت و شدت ضربات دشمن ایجاد می‌کند. لذا حتماً ایران به عنوان یک بازیگر منطقه‌ای و بازیگر اصلی شبکه مقاومت، باید نسبت به این تصویرسازی دقت نظر داشته باشد. این تصویر از رفتار، اقدامات ایران و گفتار مقامات ایرانی ساخته می‌شود. ما در ۶۰ روز گذشته و بعد از شهادت اسماعیل هنیه در تهران، شاهد مجموعه‌ای از گفتارها و عدم انتقام  این ترور بودیم که سبب شده است تصویر نامطلوبی از ایران در ذهن دشمنان و حتی همپیمانان ایران ایجاد شود.
اما نکته دیگر که باید به آن نیز توجه کرد و آقای مطهری در صفحه خود در فضای مجازی از آن رمزگشایی کرده است، پشت پرده شکل‌گیری و ضریب پیدا کردن تله تنش است. آقای مطهری گفته است:«تعلل ایران در پاسخ به ترور شهید اسماعیل هنیه در تهران در حالی که دنیا منتظر پاسخ ایران بود، باعث شد رژیم صهیونی جرأت پیدا کند  که سید حسن نصرالله را هم ترور کند. ما فریب آمریکا را خوردیم که پی در پی پیام فرستاد که نزنید هفته دیگر آتش‌بس را برقرار می‌کنیم. «الامور مرهونة باوقاتها»»
ایشان تاکید می‌کند که ایران فریب آمریکا را خورده است. آمریکا به ایران پیام‌های مستمر مبنی بر حصول آتش بس می‌داده و از این طریق اراده انتقام گیری در مسئولان ایرانی را متزلزل نموده است.
وقتی این سخن آقای مطهری را در کنار صحبت آقای دکتر ظریف در نیویورک قرار می‌دهیم کمی موضوع روشن‌تر می‌شود. آقای ظریف در مصاحبه با رسانه آمریکایی گفته : «پس از ترور هنیه، جامعه جهانی از ما خواست برای پایان دادن به جنگ غزه خویشتن‌داری کنیم، اما وعده آتش‌بس محقق نشد». به نظر می‌رسد منظور از «جامعه جهانی» که آقای ظریف به آن اشاره کرده همان آمریکا باشد که آقای مطهری بیان کرده است.
پس ماجرا به این گونه است که آمریکا با پیام‌های مستمر و بیان دروغین نزدیک بودن حصول توافق آتش بس، سبب شده است تا دولت ایران در پیگیری خونخواهی شهید هنیه مردد شود. این تردید سبب عقب افتادن این مهم شده است. و البته تصویر ضعف و ناتوانی از ایران در چشمان دشمنان ایجاد گردیده است. برخی نیز تلاش کردند که این واقعیت را با مفهوم تله تنش پردازش کرده و به عنوان یک امر مطلوب در ذهن مردم ترسیم کنند. شاید برخی نیز با این امید که این گامی ابتدایی اما مهم در آغاز شدن مذاکرات با آمریکا تلقی می‌شود بر این فضا دمیده‌اند.
آقای مطهری خواسته یا ناخواسته از پشت پرده تله تنش برای مردم ایران رونمایی کرده است و الان بهتر می‌توان گفت که چرا ایران پاسخ به جنایت رژیم صهیونیستی در ترور شهید هنیه در تهران را تاکنون به تاخیر انداخته است. جمله آخرین آقای مطهری جمله‌ای دقیق است. ما فریب آمریکا را خوردیم!!! تله تنش عبارت دیگری از همان فریب آمریکا است.

نفیو هم حرف ما را زد!

🔻اواخر سال گذشته با قطعی شدن حضور ترامپ در انتخابات آمریکا، در ایران موجی از ترس افکنی به جان مردم به راه افتاد. ترس از بازگشت ترامپ و بلایی که می‌تواند سر مردم بیاورد. طبیعی هم بود که خاطره تلخ مردم از فشار حداکثری و تحریم زمینه را برای پذیرش این ترس ایجاد کند.
بعد از اینکه مجله تجارت فردا ترامپ را در کالبد یک حاجی فیروز روی جلد به تصویر کشید، من مطلبی با این عنوان نوشتم و منتشر کردم: 
«ترامپ چه اثری روی زندگی مردم ایران دارد؟ تقریبا هیچ»
https://mas-barati.blog.ir/post/16
این مطلب بسیار دیده شد و بسیار واکنش برانگیز بود. تعداد زیادی از افراد هم واکنش‌های تند و منفی داشتند و خیلی از آنها به مسخره کردن روی آوردند. یک عده بورسی هم دعوت به مباهله بورسی کردند!  می‌توانید به نظرات ذیل این مطلب در توییتر سابق مراجعه کنید. حتما مفرح ذات خواهد بود. 
🔹البته مطلب سبب خیر شد و باعث شد چند مصاحبه و گفتگو پیرامون آن صورت بگیرد.
مصاحبه با خبرگزاری ایسنا با عنوان «زمانی فعال اقتصادی از توییت ترامپ هم اثر می‌گرفت/ شرایط ایران و آمریکا مشابه سال ۹۷ نیست»
isna.ir/xdQVzk
مصاحبه با خبرگزاری تسنیم با عنوان «تحریم جدید، فیک یا واقعی؟/ کارشناسان: سقف تحریم ایران پُر شده»
https://www.tasnimnews.com/fa/news/1403/01/29/3070215
گفتگو با علیزاده در برنامه جدال
http://youtu.be/6gEo3IM22ow
و مناظره با دکتر قهرمانپور درباره بازگشت ترامپ و وضعیت تحریم‌ها
https://youtu.be/AsY3OTWtM_4

🔹حالا بهانه‌ای که سبب شد این مطلب را بنویسم مقاله اخیر ریچارد نفیو درباره سخت بودن (بخوانید ناممکن بودن) احیای فشار حداکثری علیه ایران است.
نفیو این مقاله را دو هفته پیش منتشر کرد و در آن شبیه به استدالاتی که بیان کرده بودم، بیان کرده است.
از مستهلک شدن ابزار تحریم تا تغییر رفتار ایران و تغییر محیط بین‌الملل.
https://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/easier-said-done-renewing-maximum-pressure-iran
ترجمه مقاله را هم اینجا می‌توانید ببینید:
isna.ir/xdRNwF
نفیو را در ایران به عنوان معمار تحریم‌ها می‌شناسند و لذا حرفش دیده می‌شود.

امیدوارم در واقعی کردن نگاه سیاستمداران و نخبگان به تحریم موثر باشد.

داستان پول‌های کره بهانه‌ای برای شناخت عمیق‌تر تحریم

داستان پول‌های کره بهانه‌ای برای شناخت عمیق‌تر تحریم
*حساب امانی* (escrow account) و دردسرهای آن برای ایران

نخست وزیر و وزیر خارجه قطر در روزهای گذشته به ایران سفر کرده بود. در کنار مباحث مختلف یکی از موضوعات مطرح در روابط ایران و قطر، موضوع پول‌های ایران که سال گذشته از کره به قطر انتقال پیدا کرد، مطرح است. این پول‌ها قرار بود به آسانی برای ایران کارسازی شود که با وقوع عملیات تاریخی طوفان الاقصی و در پی آن حملات وحشیانه رژیم صهیونیستی به غزه با مشکل مواجه شد. در این یادداشت به بررسی جنبه‌های فنی این موضوع می‌پردازیم که به نظر می‌رسد درس‌های مهمی برای مرور کردن دارد.

🔻پول‌ها چگونه در کره جنوبی بلوکه شده بودند؟

در سالهای اجرای برجام محدودیتی در فروش نفت و میعانات گازی ایران نبود و یکی از مشتری‌های قدیمی ایران کره جنوبی بود که میعانات ایران را خریدای می‌کرد. در یک سال پایانی که از زمان خروج آمریکا از برجام تا زمان اعمال صد در صدی تحریم نفتی علیه ایران در اردیبهشت ۹۸، فروش میعانات به کره بدون دریافت مبلغ آن انجام می‌شد. امید بود که دوباره رفع تحریم‌ها برقرار شود. طلب ایران در حدود ۷ میلیارد دلار بود که در بانک‌های کره‌ای به وون (واحد پول کره) انباشت می‌شد و مالکیت آن برای بانک مرکزی ایران بود.

🔹حساب امانی چیست و چه نقشی در تحریم‌های نفتی دارد؟

در قانون NDAA 2012 که فروش نفت خام ایران تحریم شد، در بخش ۱۲۴۵ بیان می‌کند که تراکنش بابت خرید نفت خام ایران ممنوع است،‌ مگر آنهایی که با مجوز دولت آمریکا خرید نفت از ایران را انجام می‌دهند. در قانون بعدی تحریمی یعنی قانون کاهش تهدید ایران ۲۰۱۲ بخش ۵۰۳، مشخص می‌کنند که خریداران نفت ایران که با مجوز دولت آمریکا خرید انجام می دهند باید پول ناشی از خرید خود را در حسابی به نام بانک مرکزی ایران و به ارز محلی نگه‌داری کنند و ایران از آن پول می‌تواند اقلام غیرتحریمی خریداری کند و تنها در حالتیکه بخواهد خرید بشردوستانه کند می‌تواند پول را به کشور ثالث منتقل کند.
https://www.congress.gov/bill/112th-congress/house-bill/1905/text
🔻اینجا بود که حساب امانی escrow account در مکانیزم تحریم وارد شد. در فرایند اجرایی مصرف پول هم جایگاه خزانه‌داری آمریکا OFAC برای تایید تراکنش‌ها آمده است. یک جایگاه نظارتی که باید برای تراکنش‌ها مجوز صادر کند تا خطر تحریمی موسسات مالی درگیر را تهدید نکند.
در مدت اجرای برجام و نیز خروج آمریکا از برجام تا اردیبهشت ۹۸ این سازوکار جاری بود. لذا مصرف پول‌های ناشی از فروش میعانات به کره سختی داشت و انباشت پول در حساب امانی ایران در کره افزایش می‌یافت.
اتفاق دیگری که روی این تحریم سوار شد و کار را پیچیده‌تر کرد، شناسایی بانک مرکزی ایران به عنوان نهاد حامی تروریسم در شهریور ۹۸ بود. به دلیل اینکه هرگونه همکاری با این نهاد خطر مواجه شدن با تحریم‌های آمریکا را داشت، استثنا مربوط به خرید بشردوستانه هم اعمال نمی‌شد. عملا بانک مرکزی ایران ذیل قانون کاتسا مجدد تحریم شد. اینگونه بود که پول ایران در کره چند قفله شد.
تلاش دولت سیزدهم برای آزادسازی در دولت روحانی چندبین بار تلاش شد که پول‌ها آزاد شوند اما نشد. در دولت شهید رییسی نیز این اتفاق دنبال شد. آنقدر خبرها زیاد منتشر می‌شد که در شبکه‌های اجتماعی به طنز می‌گفتند چندین بار است که پول‌های کره آزاد شده است.

🔸در تابستان ۱۴۰۲ که بحث مبادله زندانیان میان ایران و آمریکا جدی شد،‌ موضوع آزادسازی پول‌ها نیز جدی‌تر شد. اما یک مشکل فنی وجود داشت که مورد توجه طرف ایرانی بود. مشکل درباره تبدیل وون به یورو بود. با توجه به محدود بودن بازار تبدیل وون به یورو، راه حل معمول تبدیل وون به دلار و بعد تبدیل دلار به یورو بود. اما خطری در این میان بود: خطر مصادره پولهای ایران توسط دولت آمریکا در زمان تبدیل از وون به دلار. در همان قانون کاهش تهدید ایران ۲۰۱۲ کنگره اجازه مصادره اموال ایران که در خاک آمریکا است یا به قلمرو آمریکا وارد می‌شود،‌ را داد. در نتیجه اگر وون به دلار تبدیل می‌شد قبلا از تبدیل به یورو، امکان مصادره آن وجود داشت. برای همین بود که راه سخت‌تر را انتخاب کردند و حدود ۴ تا ۶ هفته صبر کردند تا به صورت مستقیم وون کره به یورو تبدیل شود
https://www.rokna.net/fa/tiny/news-919772
ایران تلاش کرد که با آزاد کردن منابع در کره، عرضه ارز را در بازار تقویت کند. یوروی حاصل شده می‌توانست برای تامین اقلام اساسی که قلم مهمی از تقاضای ارزی کشور است، مصرف شود که فشار را روی بازار ارز کاهش دهد. در مسیر تبدیل وون به یورو به دلیل کاهش ارزش وون در قبال دلار در سالهای اخیر، نزدیک به یک میلیارد دلار آن آب شد و در حدود ۶ میلیارد دلار به یورو تبدیل شد که تقریبا ۵.۳ میلیارد یورو میشد.
 

ادامه
🔻پول‌های چه وضعیتی دارند؟
یوروهای متعلق به ایران در حساب‌های یورویی بانک‌های قطری نزد بانک‌های سوئیسی قرار گرفت. در اینجا نیز بر اساس همان قواعد تحریمی در حسا‌ب‌های امانی escrow account قرار گرفت. با همان ملاحظه نیاز به تاییده اوفک برای مصرف این پولها. متاسفانه در این مدت تمام زندانی‌های آمریکایی آزاد شدند و اهرم فشار برای طرف ایرانی جهت وادار کردن آمریکا به انجام تعهداتش وجود نداشت. اینکه طرف ایرانی چرا تصمیم گرفت که پول‌ها به یورو در حساب بانک‌های سوئیسی قرار گیرد روشن بود. ایران نیازمند حواله است و از اسکناس اهمیت بیشتری برای بانک مرکزی دارد تا بتواند برای واردات اقلام اساسی یا چیزهای دیگر که ریسک تحریم ندارند استفاده کند. برای همین در صورتی که بتواند به صورت حواله آنها را مصرف کند خیلی برایش مطلوب تر است. اما مشروط به داشتن اهرم فشاری برای وادار کردن آمریکا به رعایت تعهداتش که این اهرم از دست ایران خارج شده بود.
🔸ایام نشستن پول‌های به حساب‌های امانی مصادف شد با تحولات غزه و عملیات طوفان الاقصی که سبب فعال شدن سیاست‌مداران صهیونیست آمریکایی شد و بلافاصله با فشار بر دولت آمریکا خواهان بلوکه شدن مجدد منابع ارزی ایران در نزد بانک‌های قطری شدند. حتی مجلس نمایندگان آمریکا طرحی نیز تصویب کرد. هرچند به قانون تبدیل نشد.
https://www.asriran.com/fa/news/922281
khabaronline.ir/xksPh

مجموعه خبرهایی که میرسد حاکی از این است که پولها کماکان در حساب‌های یورویی بانک‌های قطر نزد بانک‌های سوئیس هستند و کارسازی آنها با مشکل مواجه شده است.
https://www.mizanonline.ir/00Jsoi
بر اساس گزارش واشنگتن‌پست، معاون وزیر خزانه‌داری آمریکا ادعا کرده که مقام‌های آمریکایی و دولت قطر توافق کرده‌اند که دسترسی ایران به حساب ۶ میلیارد دلاری را با توجه به آنچه حمله حماس علیه رژیم صهیونیستی خوانده شده، مسدود کنند. مشابه این وضعیت را در موضوع فروش گاز به عراق و واریز درآمد آن نزد بانک تجارت عراق TBI شاهد هستیم. آنجا هم حسابی امانی برای طرف ایرانی به دینار عراقی وجود دارد که برای مصرف آن نیاز به تاییده اوفک وجود دارد.
تاییده اوفک در این مکانیزم مانند پیچ تنظیم عمل می‌کند و هرگاه آمریکا بخواهد با ایران بازی کند این پیچ را کم یا زیاد می‌کند. شاید این درس مهمی برای ما باشد که تمام تلاشمان برای رها شدن از مکانیزم‌های تحت کنترل آمریکا باشد. در حصول توافق عجله نکنیم و صرفا برای تولید یک خبر خوب جهت مدیریت انتظارات بازار از چاله‌ای به چاله دیگر نیفتیم. 

✍️ مسعود براتی

ترامپ چه اثری روی زندگی مردم ایران دارد؟ تقریبا هیچ.

طبیعی است که مردم ایران با توجه به تجربه سال ۹۷ و ۹۸ از ترامپ تصویر نگران کننده‌ای در ذهن داشته باشند.
ترامپ با خروج از برجام و اعمال سیاست فشار حداکثری علیه ایران فشار زیادی بر اقتصاد ایران وارد کرد و در سال ۹۸ نیز به دستور او شهید حاج قاسم سلیمانی در عراق ترور شد.
اما برای پاسخ دقیق به سوال مطرح شده نیازمند بررسی وضعیت فعلی و مقایسه با سال‌های ۹۷ و ۹۸ هستیم تا بتوانیم اثر حضور احتمالی ترامپ در کاخ سفید را ارزیابی کنیم.
در موضوع تحریم دو طرف وجود دارد یکی سمت تحریم کننده و دیگری سمت تحریم شده. در سمت آمریکا به عنوان تحریم کننده ابزار جدید قابل تصوری وجود ندارد.
از سال ۹۸ ، اوج کارزار فشار حداکثری تا اکنون تحریم‌ها به صورت حداکثری علیه ایران اعمال شده است تا بایدن نیز به طور کامل سیاست ترامپ را دنبال کرده است.
جعبه ابزار تحریم آمریکا علیه ایران ابزار جدیدی ندارد همان سخنی که منوچین وزیر وقت خزانه‌داری آمریکا بیان کرد. ترامپ هم نمی‌تواند چیزی جدیدی به آن اضافه کند و رفتاری متفاوت از بایدن داشته باشد.
در سمت تحریم شده یعنی ایران تفاوت مهم سیاست‌ها و برنامه‌های دولت مستقر است. در سال ۹۷ دولت وقت با تکیه بر توافق برجام رفتارهای کاملاً آسیب‌پذیر در قبال تحریم‌ها در حوزه روابط اقتصادی خارجی داشت.
در نتیجه با بازگشت تحریم‌ها و شدت یافتن آنها این روابط کاملاً دچار چالش شد و مدت زمانی طول کشید تا بخشی از آن احیا شود. برای مثال فروش نفت کاملاً در مسیر آسیب پذیر نسبت به تحریم صورت می‌گرفت.
و بخش زیادی از درآمدهای نفتی در کشورهای خریدار نفت مسدود شد. انتظار یک ساله برای فعال شدن کشورهای اروپایی نیز موجب رفتار انفعالی دولت وقت در مواجهه با تحریم‌ها شد.
اکنون وضعیت به طور جدی متفاوت از قبل بوده و تمامی روابط اقتصادی خارجی در شرایط تحریم توسعه یافته است مانند فروش نفت، در نتیجه در برابر اعمال تحریم تاب آوری بسیار بالایی دارد.
متغیر دیگر وضعیت بین المللی است که کاملاً نسبت به دوره قبل متفاوت است. ترامپ بدون همکاری و همراهی بازیگران خارج از متحدین آمریکا نمی‌تواند علیه ایران فشاری ایجاد بکند.
اما این بازیگران همچون چین و روسیه به دلیل تنش‌های افزایش یافته در سال‌های اخیر با آمریکا برای اعمال فشار بر ایران همراهی نخواهند کرد.
در مجموع حضور ترامپ تغییری در وضعیت تحریم‌ها و اعمال آنها علیه ایران نخواهد داشت حتی این احتمال وجود دارد که افزایش اختلافات میان آمریکا و متحدانش نظام تحریمی را بیشتر تضعیف کند
برخی تصور کردند که در این تحلیل موضوع انتظارات تورمی را به کل نادیده گرفته‌ام. نه، اگر متن را بدون عجله بخوانند در ابتدا به تجربه زیسته مردم ایران و تصویر نگران‌کننده از بازگشت ترامپ به کاخ سفید اشاره کردم.
اما چند نکته:
۱- اگر انتظارات تورمی با واقعیت میدانی همراه نباشد، میزان اثرگذاری انتظارات تورمی محدود و موقت خواهد بود. تجربه چند ماه پیش در شروع عملیات طوفان الاقصی این را به خوبی نشان داد. انتظارات که ناشی از احتمال گسترش درگیری در منطقه بود، ابتدا سبب افزایش نرخ ارز شد اما بعد از آنکه واقعیت آن را پشتیبانی نکرد، بازگشت.
۲- در این موضوع، انتظارات دو خاستگاه دارد: یکی تجربه زیسته مردم در سالهای ۹۷ و ۹۸ و دیگری پروژه سیاسی-رسانه‌ای برای ماهیگیری در آینده.
اولی را باید به رسمیت شناخت و درباره آن صحبت کرد تا انتظارات با واقعیت نزدیک شود، دومی را باید شناخت و با آن مقابله کرد.