🔸دیروز دکتر جلیلی از دومین رویداد بین‌المللی «الف تا» که به همت وزارت آموزش و پرورش برگزار شده بود، بازدید کرد.
نمایشگاه دو بخش داشت، بخش مدارس و هنرستان‌های موفق و ایده‌های موفق انفرادی معلم‌ها. توضیحی که دکتر پارسانیا مسئول نمایشگاه درباره شیوه انتخاب و حضور در نمایشگاه بیان کرد نشان می‌داد که مدارس و معلمانی موفق به حضور شده‌اند که در میان انبوهی از داوطلبان حضور، برتری‌هایی داشته‌اند. به عبارت دیگر ظرفیت واقعی کشور بسیار بیشتر از این نمایشگاه است.
🔻جالب اینکه عمده مدارس و معلم‌ها از مدارس دولتی بودند و کمی از آنها مدارس غیردولتی بودند. یعنی اصل بر پول نیست بلکه اراده است که تعیین کننده است.
🔻نکته مهم و لازم به تأمل این بود که همه آنچه که در نمایشگاه مشاهده شد، تجربه‌های موفقی بود که نه بر اساس برنامه‌های ابلاغ شده از مرکز بلکه بر اساس مسأله شناسی بومی، برنامه‌ریزی برای پاسخ دادن به آن و استقامت در آن مسیر به دست آمده بود. لذا تنوع و تکثر بسیاری در پاسخ‌های ارایه شده به مسایل هم جنس مشاهده میشد.
🔹البته از آن مهمتر این بود که پشت هر تجربه موفق، اراده یا اراده‌هایی محکم وجود داشت که برای تحقق هدفی متعالی برانگیخته شده بود. مدیر یا معلمی پر انگیزه، بدون آنکه حمایت خاصی داشته باشد، با تکیه بر ظرفیت بومی و محلی مسأله شناسی کرده و پاسخی برای آن تولید و آن را اجرا کرده است. و حالا با تمام انرژی خود این تجربه را به مهمان نمایشگاه توضیح میدهد.
به معنای کامل کلمه نمایشگاه «الف تا» میدانی برای نمایش ظرفیت های بزرگ مردمی برای پیشرفت کشور بود. این ظرفیت‌ها به این دلیل شکوفا شده بود که هر فردی به نقش پرشکوه خود در پیشرفت کشور اعتقاد و باور داشته و وارد میدان عمل شده بود.
در این میان وظیفه حاکمیت شناسایی و میدان دادن به این ظرفیت‌ها است. دولت باید بستر نقش آفرینی این اراده ها را ایجاد کند. نمایشگاه گام اول این کار است.
باید به برگزار کنندگان این نمایشگاه خدا قوت گفت.
وبلاگ مسعود براتی
نوشته‌های شخصی مسعود براتی
🔸گویا قرار است فردا وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم به مجلس معرفی شوند. هر فرد پیشنهادی برنامه‌ای نیز به مجلس ارایه میدهد. در انتهای این فرایند تکلیف وزرا که بدنه اصلی دولت را تشکیل می‌دهند مشخص می‌شود. این دوره چند روزه، تصویر چهار سال آینده را دقیق‌تر ترسیم می‌کند.
🔸در این لحظه ما شاهد یک «همزمانی» مهم نیز هستیم. همزمانی شروع به کار دولت چهاردهم، مجلس دوازدهم و اجرای برنامه پنجساله هفتم پیشرفت؛ یعنی در چهارسال پیش رو که ۸۰ درصد از برنامه هفتم است، تصمیم‌ها و اقدامات دولت چهاردهم و مجلس دوازدهم تعیین کننده هستند. در نتیجه فرایند بررسی وزرای پیشنهاد و برنامه‌های آنها در مجلس شورای اسلامی که در روزهای پیش رو شاهد آن خواهیم بود، در موفق بودن یا نبودن برنامه هفتم نیز تعیین کننده است. از آنجا که رئیس جمهور نیز بارها بر اهمیت و محوریت برنامه هفتم در دولت خود تاکید داشته‌اند لذا برنامه هفتم می‌تواند معیار و مبنایی برای ارزیابی وزرای پیشنهادی و برنامه‌های آنها باشد.
✅«جریان اجتماعی-سیاسی» خواهان پیشرفت و عدالت که در انتخابات ۱۴۰۳ توانست نمایش قدرتمندی از خود نشان دهد با محوریت رای به دکتر جلیلی، نمی‌تواند به این لحظه مهم بی‌تفاوت باشد، بلکه باید با حضوری فعال و موثر در این لحظه نقش‌آفرینی کند. این نقش‌آفرینی از جنس همان کارهایی است که در ایام انتخابات توسط این جریان انجام میشد. کارهایی با رویکرد تبیینی با هدف «آگاهی بخشی به مردم» درباره امورات مهم و ملی که در حال وقوع است، تا زمینه حضور و مشارکت مردم مهیاتر شود. همان رویکردی که مورد تقدیر رهبر انقلاب نیز قرار گرفت.
📌مخاطب اصلی فعالیت‌های یک جریان اجتماعی-سیاسی مردم هستند. هدف اصلی آن «تصویرسازی درست و منطبق با واقعیت در ذهن مردم» است. رای اعتماد دادن یا ندادن مسئولیتی است که قانون اساسی بر عهده نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی قرار داده است. جریان اجتماعی-سیاسی می‌تواند با بیان مواضع خود درباره وزرای پیشنهادی و برنامه‌های آنها به نماینده‌های مجلس برای تصمیم‌بهتر کمک کند، اما از آن مهمتر ترسیم تصویری روشن و صریح برای مردم است. برای مردم باید شفاف بیان شود که آیا وزاری پیشنهادی و برنامه‌های آنها می‌تواند نیازها و مطالبات آنها را پاسخ دهد؟ آیا منجر به ساختن مسکن می‌شود؟ آیا منجر به ایجاد اشتغال می‌شود؟ آیا می‌تواند مشکلات اصلی آنها را حل کند؟ آیا می‌تواند اهداف مهم برنامه هفتم پیشرفت را محقق کند؟ آیا رشد هشت درصدی که مورد تاکید برنامه هفتم بوده است، با وزرا و برنامه‌های پیشنهادی آنها محقق می‌شود؟ آیا احکام متعدد و متنوع که تکالیف مختلفی بر عهده دولت و وزارت‌خانه‌های دولت قرار داده است، مورد توجه وزرای پیشنهادی و برنامه‌های آنها قرار گرفته است؟ آیا جایگاه ایران در منطقه و بین‌الملل ارتقا پیدا می‌کند؟
🔻البته ترسیم این تصویر برای مردم کار سخت و پیچیده‌ای است. مباحث برنامه هفتم از جنس برنامه و گزاره‌های تخصصی است و برنامه‌های پیشنهادی وزرا هم از همین جنس است. ارزیابی آنها و ساده‌سازی آنها برای مخاطب عمومی کار سختی است. همچنین امکان دارد برنامه‌های ارایه شده حاوی گزاره‌های خوب باشد ولی صادقانه نباشد. یعنی امکان دارد برنامه پیشنهادی صرفا برای گرفتن رای اعتماد نوشته شده باشد و اعتقادی به آن در واقعیت وجود نداشته باشد. یادمان نرفته زمانی که آخوندی در سال ۹۲ به عنوان وزیر پیشنهادی معرفی شد، به طور جدی از مسکن مهر دفاع کرد و حتی خود را مبدع ایده مسکن مهر معرفی کرد اما در عمل نشان داد که هیچ اعتقادی به آن ندارد.
برای همین ارزیابی سابقه و کارنامه فرد معرفی شده نیز مهم است. فقط آفتی که امکان دارد تهدید کننده باشد، سطحی شدن و درگیر حرف‌های بی مبنا شدن است که باید از آن مراقبت کرد. سابقه افراد معرفی شده باید در نسبت با مسایل مهم آن حوزه و تکالیف برنامه هفتم مورد ارزیابی قرار گیرد.
✅جریان اجتماعی-سیاسی که در انتخابات ریاست جمهوری تا حد خوبی توانست با مردم از مسایل پیشرفت و عدالت صحبت کند و همراهی آنها را ایجاد کند، در ایام بررسی وزرای پیشنهادی هم باید با مردم از همان مسایل البته در نسبت با وزرا و برنامه‌های پیشنهادی صحبت کند. یادمان باشد پیشرفت و عدالت بدون حضور و مشارکت مردم رخ نمی‌دهد و لذا در لحظات مهم باید با مردم گفتگو کرد.
چرا جلسه رهبر انقلاب با رقیب انتخاباتی رئیس جمهور رسانه‌ای شد؟
🔹رهبر انقلاب پس از انتخابات اقدامی بی‌سابقه انجام داد. روز شنبه پس از مشخص شدن نتایج انتخابات و بلافاصله بعد از جلسه با رئیس جمهور منتخب، جلسه‌ای با رقیب او آقای جلیلی برگزار کرد که رسانه‌ای شد و در آن «ضمن تشکر از رویکرد تبیینی آقای دکتر جلیلی در عرصه رقابت‌های انتخاباتی و همچنین ایجاد زمینه برای شور و شوق مردمی بیشتر در انتخابات، برای وی آرزوی موفقیت کردند.» بی‌سابقه بودن این اقدام نه در برگزاری جلسه بلکه در زمان برگزاری و رسانه‌ای شدن و تقدیر از رویکرد آقای جلیلی است.
✅به خوبی می‌دانیم که رهبر انقلاب در همه دوره‌ها به طور کامل از دولت‌ها حمایت و پشتیبانی می‌کنند و این موضوع هیچ استثنائی ندارد. ایشان بارها نیز بر این موضوع تاکید کردند و دلیل آن را اهمیت کار قوه مجریه بیان کرده‌اند. لذا برگزاری جلسه با رقیب اصلی آقای پزشکیان به معنای تغییر این سنت نیست. بلکه به معنای دغدغه ایشان برای شکل‌دهی به یک نیروی اجتماعی موثر برای پیشرفت است. این دغدغه نیز به نگاه رهبر انقلاب به موضوع پیشرفت برمی‌گردد.
اگر به ابتدای امسال برگردیم (زمانی که کسی نمی‌دانست قرار است چند ماه دیگر انتخاباتی برگزار شود) و شعار سال را مورد توجه قرار دهیم تاحدی می‌توانیم موضوع را بهتر درک کنیم. ایشان شعار سال ۱۴۰۳ را «جهش تولید با مشارکت مردم» قرار دادند. در تبیین این شعار نیز تاکید فرمودند :«بِجد اعتقاد دارم که این جهش بدون مشارکت مردم و بدون حضور مردم اتّفاق نخواهد افتاد. ...در بخش مردمی ظرفیّتهای بزرگی وجود دارد و این ظرفیّتها بایستی فعّال بشود، باید از آنها به نفع کشور و به نفع مردم استفاده بشود.»
رهبر انقلاب جهش در اقتصاد را وابسته به حضور و مشارکت مردم می‌دانند. این تنها محصور در اقتصاد نیست بلکه از نظر ایشان تحقق پیشرفت به طور کلی و در ابعاد مختلف آن نیز مستلزم حضور و مشارکت موثر مردم است. نقش مردم بسیار پررنگ است و رهبر انقلاب در طول سال‌ها بارها و بارها بر این نقش تاکید داشته‌اند. ایشان تصریح دارند که *«هر جا مردم وارد شده‌اند ما پیشرفت کرده‌ایم. در دفاع مقدّس مردم وارد شدند، ما پیروز شدیم؛ در مسائل سیاسی کشور مردم هر جا وارد شدند ما پیروز شدیم»* (۱ فروردین ۱۴۰۲)
📌رهبر انقلاب عنصر اصلی پیشرفت را حضور و مشارکت مردم می‌دانند. این حضور و مشارکت نیز رخ نمی‌دهد مگر اینکه مردم نسبت به مسایل مربوط به پیشرفت کشور آگاه شوند. به همین دلیل است که در سال‌های گذشته ایشان بارها و بارها بر ضرورت *«جهاد تبیین»* تاکید داشته‌اند. جهاد تبیین کلید فعال شدن ظرفیت مردم است.
در انتخابات اخیر این فرصت به وجود آمد که این الگو تا حدودی اجرا شود و آقای جلیلی با اتخاذ رویکرد تبیینی ناظر به مسایل پیشرفت کشور توانست حرکتی کم سابقه را سامان‌دهی کند و نتیجه قابل توجهی نیز به دست آورد. این تجربه از چشمان رهبر انقلاب دور نماند و ایشان در تایید و تثبیت این تجربه ورود کردند. *به نظر ایشان میخواهند یک نیروی اجتماعی-سیاسی موثر برای پیشرفت کشور شکل بگیرد.* شاید دلیل رسانه‌ای شدن جلسه ایشان با آقای جلیلی همین موضوع باشد. با همین نگاه می‌توان بیانات ایشان در مراسم تنفیذ را بهتر درک کرد. ایشان به دولت توصیه کردند :«دولت محترم و رئیس‌جمهور محترم ان‌شاءالله برای مردم، با مردم، در میان مردم از این «ظرفیّت عظیم مردمی» استفاده کنند و از آن برای رسیدن به اهدافی که ذکر کردند و راهی که میخواهند بروند، بهره بگیرند.»
📌از دیدگاه رهبر انقلاب پیشرفت حاصل نمی‌شود الا به حضور و مشارکت موثر مردم. برای اینکه این اتفاق رخ دهد، باید حلقه‌های میانی با رویکرد آگاهی بخشی و کار تبیینی زمینه حضور مردم را مهیا کنند. همان اتفاقی در که در ایام انتخابات در کمپین انتخاباتی آقای جلیلی رخ داد. لذا می‌توان گفت این حرکت که از گذشته در کشور شروع شده، در انتخابات اخیر یک تجربه فراگیر و تاحد خوبی موفق داشته است. این حرکت باید استمرار داشته باشد تا سرعت کشور در مسیر پیشرفت کند و یا دچار وقفه یا عقب‌گرد نشود.
🔻شکل‌دهی به یک حرکت اجتماعی-سیاسی موثر ذیل مفهوم پیشرفت و عدالت نیاز اصلی دوره پیش‌رو است. در حال حاضر شخصیت محوری و شناخته شده‌ای که ظرفیت شکل‌دهی به این جریان را دارد، آقای جلیلی است. ایشان هم ظرفیت شخصی و هم اقبال اجتماعی مناسب برای این حرکت را دارد. این حرکت بسیار فراتر از دولت سایه است و بخش مهمی از آن در لایه‌های اجتماعی و سیاسی و در تعامل با بدنه عظیم مردم معنا پیدا می کند. در صورتیکه برنامه‌ریزی لازم برای کارهای تبیینی متعدد و گسترده ناظر به مسایل حوزه پیشرفت و عدالت انجام شود، ظرفیت عظیم مردم به صحنه خواهد آمد.
🔹الزامات متعددی در مسیر وجود دارد که باید درباره آنها صحبت کرد. نباید منتظر یک ساختار بالا به پایین ماند تا این حرکت بزرگ اجتماعی- سیاسی را مدیریت کند. هر شخص یا گروهی که تجربه فعالیت در این مسیر را در ایام انتخابات داشته است می‌تواند با تغییراتی ناظر به شرایط به حرکت خود ادامه دهد. تمرکز را باید بر فعال بودن و فعالیت داشتن گذاشت و در کنار آن به دنبال هم‌افزایی با سایر بازیگران این صحنه بود. اگر این اتفاق رخ دهد، می‌توان اطمینان داشت که ایران از قطار پیشرفت عقب نماند و سایر بازیگران صحنه منطقه و بین‌الملل از ایران پیشی نگیرند.
✍️مسعود براتی